Het eerste wat ik ga doen vandaag is de tekening maken. Ik heb een heel lijstje to-do en vanavond een GONG-bijeenkomst. Dit is een vervolg voor de workshop Leer Tekenen waar cursisten ‘vlieguren’ maken; elke dag tekenen ze een half uur. Wie de lessen Leer Tekenen volgt en daarna de GONG is voor eens en altijd een volleerd tekenaar.
Ik heb het mijn hele ‘kunst’- leven gehad: de vraag aan mijzelf of ik niet beter ‘wat zinnigers‘ kan gaan doen. Komend uit een Calvinistisch milieu zit dit waarschijnlijk in mijn genen. Met zinnigers bedoel ik dan ‘het lenigen van de noden in de wereld.’
Lang heb ik daarmee geworsteld en nog steeds speelt dit op.
Ergens heb ik een klein antwoord gevonden.
In mijn beleving begeven kunstenaars zich in een ‘heilig’ gebied. Een visionair als Eckhart Tolle verwoordt dit mooi; ‘echte kunst brengt je op de drempel van het heilige.’
Ik ben het daarmee eens.
Tot mijn spijt moet ik bekennen, dat ik het ook met hem eens ben over wat men ‘moderne kunst’ noemt.
Moderne kunst is ego kunst en dat is iets anders dan je begeven op ‘de drempel van het heilige.’
Het is eerder de andere kant op; ego staat voor afgescheidenheid.
In één van zijn lezingen zegt hij het wel mooi: ‘Wat zullen we vandaag weer voor moois gaan bedenken.’
Eigenlijk kan het ego niet scheppen. Het kan vooral herhalen van wat er al is.
Om even terug te komen op mijn ‘calvinistische worsteling.’
Als we ervan uitgaan ( wat ik doe), dat alles één geheel is. Dat wij als schepping op de een of andere manier met elkaar verbonden zijn.
Dit betekent ook, dat wat ik doe van invloed is op al het anderen.
Dan is het ook zo, dat als ik in mijn werk mijn voetstappen richting de drempel van de heiligheid zet, dat niet alleen invloed op mij heeft, maar ook op anderen.
Mijn opvatting is, dat dit de taak is van kunstenaars.
Van oudsher. Mensen de weg er naar toe wijzen.
Mijn overgrootvader was dominee op Urk. Nogal wat hé?!
Maar, als je mijn verhaal kunt volgen, zijn ook kunstenaars spirituele gidsen. Ja toch?
Vandaag Mark Rutte. Ook hem bewonder ik erg. Zijn oprechtheid en ja, zijn ( zo komt het vaak over) ego-loosheid.
Ik ben niet echt een VVD-er en toch ben ik heel blij dat hij premier is. Ik denk dat we ons gelukkig kunnen rekenen dat we in dit land een zo gebalanceerde en aimabele man als premier hebben.
Aan het werk.
De schuine positie van het gezicht is ( voor mij) altijd wel een uitdaging. Soms denk ik, dat ik een afwijking heb aan mijn ogen; ik zie vaak de hoeken die lijnen maken niet goed.
Zet de lijnen van oog, neus en mond en de richting waarin ze lopen meteen bij het begin op het papier Als reminder; deze kant loopt het op.
Zo op de zondag en ook zaterdag heeft de muziek op radio 4 een wat religieus tintje waar ik wel van hou. Het is fijn omdat te beluisteren terwijl ik aan het werk ben.
Ik heb die rust nodig terwijl ik aan het werk ben.
Iets niet helemaal goed neerzetten en denken ‘dat komt later wel.’ werkt niet. De onjuiste lijn zal me vaak blijven achtervolgen. Dat vraagt om een zekere comprisloosheid; het moet goed zijn.
Er zijn eigenlijk twee niveaus van (beeldend) denken.
Als ik zoiets als ‘een oog’ teken, ga ik in een vrij langzaam tempo langs de lijnen die ik wil gaan tekenen. Dat is het ene niveau. Tegelijkertijd ben ik voortdurend ‘in relatie tot’ aan het tekenen.
Hoe staat deze lijn (of dit stukje van een lijn) ten opzichte van de andere lijnen?
Dit is de rechterhersenhelft.
Je moet je kunnen voorstellen dat je hierdoor een andere blik op de wereld krijgt.
Waarbij de linkerkant van de hersenen slechts in afgescheidenheid en geïsoleerdheid kan waarnemen ( en dus handelen) is het de rechterkant van de hersenen die alleen maar kan verbinden. Daartoe geboren is als het ware.
Bij de ogen is het altijd belangrijk erop de letten, dat de hoeken van de ogen op eenzelfde lijn zitten.
En ook dat de afstand tussen de ogen gelijk is aan het oog zelf. Ik meet het altijd even na. Waarom niet. Als je dit niet goed hebt, raakt het hele portret uit balans. En het is een kleine moeite om het wel even te doen.
Het tekenen van een portret is een heel goede voorbereiding op het schilderen, vindt ik. Tijdens het tekenen, baken ik alvast de kleurvlakken af. Voor later.
Je moet je eigenlijk door de lijnen laten leiden. Dat klinkt misschien wat raar, maar het is toch een vorm van overgave. Als je het zelf wilt bedenken, raak je los van de lijn.
Het is je overgeven en volgen. Ja, dat klinkt vreemd.
*
Ben nog niet helemaal tevreden over de mond. Soms lukt het in één keer en soms is het zoeken.
Denk dat als ik ga schilderen er genoeg houvast is om het goed te krijgen. Hoop ik.
Dat is zo makkelijk van een scanner; ik sla altijd een kopie op van de tekening. Dat geeft rust. Want mocht het schilderen niet goed uit vallen, dan heb ik altijd een tekening om te tonen
*
Grappig; uiteindelijk is het een zwart-wit pentekening geworden.
www.leertekenen.nl ( methode Betty Edwards)